Postępowanie upominawcze należy do postępowań odrębnych w procesach cywilnych. Zasadniczym celem takiego postępowania jest możliwie najszybsze uzyskanie przez wierzyciela tytułu egzekucyjnego wobec dłużnika, przy czym sprawa musi dotyczyć roszczenia pieniężnego, które nie jest kwestionowane przez dłużnika.
Nakaz wydany przez sąd w tego rodzaju postępowaniu jest propozycją rozstrzygnięcia konkretnej sprawy, w związku z czym pozwany może zgłosić sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, co skutkuje upadkiem nakazu i skierowaniem sprawy do rozpoznania na nowo w trakcie rozprawy w trybie standardowym.
Nakaz zapłaty
Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym nie zostanie wydany, jeśli roszczenie zostanie uznane przez sąd za bezzasadne. Dzieje się tak w następujących przypadkach:
- roszczenie wysuwane przez powoda jest oczywiście bezzasadne,
- przytoczone okoliczności wzbudzają wątpliwości,
- zaspokojenie wysuwanego roszczenia jest uzależnione od świadczenia wzajemnego,
- nie jest znane miejsce pobytu pozwanego,
- doręczenie pozwanemu nakazu nie może nastąpić w kraju.
Jeśli nakaz zapłaty zostanie wydany, pozwany ma 2 tygodnie od daty doręczenia nakazu na zaspokojenie roszczenia wraz z kosztami, ewentualnie może w tym terminie wnieść sprzeciw. Wzór sprzeciwu od nakazu zapłaty można bez problemu znaleźć w Internecie, należy jednak pamiętać, że jeśli pozew był wniesiony na formularzu urzędowym, także i sprzeciw należy wnieść na tego rodzaju formularzu.
To o tyle ważne, że sąd odrzuci sprzeciw, jeśli ten nie spełni wszystkich wymogów formalnych oraz wymogów stawianych pismom procesowym (sprzeciw musi wskazywać czy dotyczy całości, czy jedynie części nakazu, musi również przedstawiać zarzuty wobec żądania pozwu wraz z okolicznościami i dowodami na ich potwierdzenie).
Elektroniczne Postępowanie Upominawcze
Na gruncie polskiego prawa Elektroniczne Postępowanie Upominawcze funkcjonuje od 1 stycznia 2010 roku. Zostało ono wprowadzone z zamiarem istotnego odciążenia sądów w zakresie rozpatrywania spraw dotyczących drobnych roszczeń pieniężnych. Pozwy wnoszone elektronicznie z całego kraju (niezależnie od wartości sporu) rozpatrywane są przez specjalnie w tym celu utworzony VI Wydział Cywilny Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie, a akta poszczególnych spraw są prowadzone wyłącznie elektronicznie.
Do pozwu złożonego elektronicznie nie dołącza się dowodów, a opłatę sądową powód reguluje drogą elektroniczną. Nakazy zapłaty wydawane w ramach Elektronicznego Postępowania Upominawczego także mają formę elektroniczną, a dostęp do nich uzyskuje się po wprowadzeniu kodu nakazu w odpowiednim miejscu na dedykowanej stronie internetowej.