Zgodnie ustawą z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw „w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID bieg terminów procesowych i sądowych nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres”. Co ciekawe, ustawodawca w toku prac legislacyjnych nie dostrzegł błędu dotyczącego nazwy jednostki chorobowej, w której zabrakło liczby 19. Zgodnie bowiem z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych przepisy ustawy stosuje się do zakażeń i choroby zakaźnej wywołanej wirusem SARS-CoV-2, zwanej dalej „COVID-19”.
Niemniej jednak przyjmuje się, że przywołany przepis znajduje swoje zastosowanie do postępowań, które wszczęte zostały przed dniem wejścia w życie omawianej ustawy, tj. przed 31 marca 2020 r. oraz w tych zainicjowanych później. Jak wynika z informacji opublikowanej na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości, terminy procesowe wskazane w specustawie, które biegły w dniu wejścia w życie ustawy, ulegają od dnia 31 marca 2020 r. zawieszeniu. Natomiast te, które miałyby rozpocząć swój bieg po tym terminie, biegu tego nie rozpoczną do czasu odwołania stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego. Dotyczy to zarówno terminów wyznaczanych przez sąd oraz sędziów, np. terminu na wniesienie odpowiedzi na pozew, jak i terminów ustawowych, np. terminu do złożenia apelacji czy też zażalenia. Strony mają zatem więcej czasu, by dokonać określone czynności, które z ich podjęciem stają się skuteczne. Oznacza to, że w sytuacji np. doręczenia pozwanemu nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym 14-dniowy termin na złożenie sprzeciwu rozpoczyna swój bieg w chwili odwołania stanu epidemii. Jeśli jednak strona zdecyduje się złożyć sprzeciw w ustawowym terminie, w okresie trwania epidemii, czynność ta zostanie uznana za skuteczną.
Jednocześnie w ustawie przewidziano wyłączenie, zgodnie z którym nie ulega wstrzymaniu i zawieszeniu bieg terminów w postępowaniach sądowych zaliczonych do spraw pilnych i w postępowaniach sądowoadministracyjnych, w których ustawa określa termin ich rozpatrzenia przez sąd oraz sprawy wniosków o wstrzymanie wykonania aktu lub czynności. Przykładami spraw, które ustawodawca uznał za pilne są m.in.: odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką czy przesłuchanie przez sąd osoby w trybie zabezpieczenia dowodu lub co do której zachodzi obawa, że nie będzie można jej przesłuchać na rozprawie.
Apl. adw. Natalia Gruszczyńska